iTem – 24/7 bereikbaar?
Door: Jack Karelse
Sinds begin dit jaar hebben werknemers in Frankrijk het recht om niet verbonden te zijn: ze hebben het recht in privétijd geen e-mails (en andere berichten) te ontvangen van de baas. De PvdA heeft een balletje opgegooid over vergelijkbare wetgeving voor Nederland. Kim Spinder* werd over dit onderwerp geïnterviewd, liet ze weten op LinkedIn: “Leuk! Vandaag op radio en tv over voorstel PvdA over het recht op onbereikbaarheid na werktijd. Wat vind jij?”
Ik vind dat werkgever en werknemer hier samen uit moeten komen. Maar wat als dat niet mogelijk is? Wat als de werknemer vindt dat de werkgever regelmatig buiten kantoortijden contact moet opnemen, omdat de werknemer zijn/haar werkweek verspreidt over de hele week? Hij/zij kan het werk niet doen als de baas niet bereikbaar is. Of wat als de werkgever het nodig vindt buiten de afgesproken kantoortijden berichten te versturen waarop de werknemer geacht wordt te reageren? Wat als de werknemer door de werkgever kritisch wordt aangesproken op het niet beantwoorden van vragen in de avonduren of het weekend? Uitgaand van normale werkverhoudingen: moet je dan als werkgever of werknemer een beroep kunnen doen op wetgeving om onbereikbaar te mogen zijn?
Zulke wetgeving is niet eenvoudig. Het moet recht doen aan veel verschillende werkgevers en werknemers. In de Franse wetgeving is opgenomen dat in bedrijven met meer dan 50 werknemers, werkgever en werknemers over de bereikbaarheid afspraken moeten maken. Dit zal dan leiden tot interne gedragsregels, al dan niet met uitzonderingen en nuanceringen. Het kan prima als beide partijen hun verantwoordelijkheid nemen. Bij een bedrijf als Volkswagen is dit gelukt. Daar is het zo geregeld dat een half uur na het eind van de dienst geen e-mail meer wordt doorgestuurd naar de smartphone van een deel van de medewerkers. Het hoger management valt overigens buiten de regeling.
Vandaag de dag groeit 24/7 online bereikbaarheid uit tot de normaalste zaak van de wereld. Daar moeten we mee om leren gaan, als overheid, als werkgever, als werknemer en –vooral- als mens. Vooralsnog zijn er grote verschillen in de manier waarop we de mogelijkheden van de onlinewereld gebruiken en willen benaderen. Kijk en vraag maar eens rond in de eigen werk- of privé-omgeving. Voor iedereen is het goed stil te staan bij de online aanwezigheid en de manier waarop je bereikbaar bent en bereikbaarheid verwacht. Kom je er samen toch niet uit? Denk dan niet direct aan het inschakelen van een advocaat en een gang naar de rechter, maar aan het inschakelen van een (sociaal) mediacoach. Deze coaches zijn er niet voor niks. Tot een paar jaar geleden richtten zij hun activiteiten vooral op het onderwijs, jeugd, jongeren en ouderen (65+). Inmiddels is wel duidelijk dat mediawijsheid en digitale vaardigheden ons allemaal aangaan!
* Kim Spinder is oprichter en eigenaar van het innovatiebureau Avanteers. Ze kan het beste omschreven worden als innovator en piraat. Ze houdt van muiten en organisaties in beweging krijgen. Ze gelooft in nieuwe manieren van (samen)werken. Met veel lef en plezier helpt ze met haar bureau Avanteers organisaties om zich klaar te maken voor de toekomst (zie ook www.kimspinder.nl).